تشخیص ترومبین در خون و مایع مغزی نخاعی با فناوری نانو
9/24/2015 6:03:03 AM

خبرگزاری جمهوری اسلامی - ایرنا


تهران - ایرنا - محققان دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان موفق به ساخت حسگری زیستی شده‌اند که می‌تواند جهت تشخیص گونه‌ای پروتئین (ترومبین) در نمونه خون و مایع مغزی نخاعی بیماران مختلف به کار گرفته شود. این حسگر از حساسیت و سرعت تشخیص بالایی برخوردار است.
 

به گزارش روز پنجشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، اندازه‌گیری و تعیین پروتیئن‌ها در نمونه‌های زیستی، نقش مهمی در درمان‌های پزشکی، مهندسی زیستی و ایمنی و بهداشت مواد غذایی دارد.
اگرچه پیشرفت‌های شایانی در تشخیص سریع پروتئین‌ها در نمونه‌های زیستی صورت گرفته است، اما جهت بهبود روش‌های تشخیص سریع، آسان و قطعی پروتئین‌ها، همچنان پژوهش‌های زیادی در حال انجام است.
یکی از این پروتئین‌ها، ترومبین است که نقشی اساسی در انعقاد خون، انحلال لخته و ترمیم بافت دارد. ترومبین همچنین می تواند به عنوان یک هورمون برای تنظیم تجمع پلاکت‌ها، فعال سازی سلول های اندوتلیال و سایر پاسخهای مهم در زیست شناسی عروقی عمل کند.
در شرایط عادی، غلظت ترومبین در خون در طول پیشرفت انعقاد از nM تا μM متغیر است. بنابراین، توسعه حسگرهای تشخیص ترومبین با حساسیت بالا و انتخابی برای تحقیقات و نیز برنامه‌های تشخیص بالینی از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته‌ دکتر اسماعیل حیدری بفروئی محقق دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، در بین روش‌های تشخیصی موجود، اخیراً روش‌های زیست‌تشخیصی الکتروشیمیایی بدون برچسب و به طور ویژه زیست‌حسگر‌هایی بر پایه DNA به شدت مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. هدف اصلی این طرح نیز ساخت زیست حسگری بر پایه‌ی آپتامر DNA، جهت تشخیص پروتئین ترومبین در خون و مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به بیماری‌های مختلف بوده است.
حیدری افزود: در طراحی این زیست‎حسگر الکتروشیمیایی، از آپتامر اختصاصی ترومبین (جایگزین آنتی‎بادی) استفاده شده است. همچنین از نانولوله‎های کربنی چند دیواره (MWCNTs) و نانوذرات تیتانیوم دی‌اکسید (TiO2) به منظور افزایش سطح و هدایت الکتریکی حسگر استفاده شده است.
این آپتاحسگر برای اندازه‎گیری ترومبین در نمونه‌ی خون و مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به بیماری‌های پارکینسون، MS، صرع، پلی‌نوروپاتی و یک نمونه خون سالم به‌کار گرفته شده است.
حیدری بفروئی در خصوص عملکرد این آپتاحسگر در آزمایش‌های صورت گرفته گفت: نتایج نشان داد که آپتاحسگر طراحی شده دارای حد تشخیص بسیار پایین (1fmol/L) و محدوده‎ خطی وسیع بین fmol/L 50 تا nmol/L 10 است.
همچنین آپتاحسگر پیشنهاد شده دارای تکرارپذیری، تکثیرپذیری، پایداری و حساسیت بالایی است. در نهایت با مقایسه نتایج به دست آمده با روش استاندارد الایزا، کاربردپذیری و قابلیت آن در آنالیز نمونه‌های خون و مایع مغزی نخاعی افراد سالم و بیمار به اثبات رسیده است. لذا می‌توان با ادامه مطالعات و امکان تولید انبوه، از زیست حسگر تهیه شده در مراکز درمانی و تشخیص‌های کلینیکی به عنوان آزمایش آنتی‌ترومبین استفاده کرد.
در این کار، جهت بررسی شکل و ساختار سطح زیست‌حسگر از آزمون‌های طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی، ولتامتری چرخه‌ای و روش‌های میکروسکوپ الکترونی روبشی و عبوری و همچنین از روش‌های XRD و طیف سنجی بازتابشی انتشاری (DRS) استفاده شده است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر اسماعیل حیدری بفروئی، دکتر مهدی هاتفی اردکانی - اعضای هیأت علمی دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان و مریم امینی دکترای شیمی و دانش‌آموخته‌ دانشگاه صنعتی اصفهان- است. نتایج این کار در مجله‌ Biosensors and Bioelectronic با ضریب تأثیر 7/78 (جلد 85، سال 2016، صفحات 828 تا 836) منتشر شده است.

** تنظیم: ابوالقاسم تیموری * انتشار: امید غیاثوند

9605033


منوی پایگاه
Skip Navigation Links
 
 
                      

    صفحه اول   درباره پایگاه   راهنما   نقشه پایگاه  تماس با پایگاه
Copyright  © 2002-2008 Iran Electronic Medical Services