پنجه شيطان عنوان شناخته شده انواع كرفس هارپاگوفتيم و زهري هارپاگوفتيم است كه وابسته به تيرة كنجد است. اين گياه بومي جنوب آفريقا و ماداگاسكار است، امروزه در ساوانها و دامنه هاي دور دست صحراي كالاهاري در آفريقاي جنوبي و ناميبيا يافت ميشود. هر دو گياه مزبور براي ساخت ريشه پنجه شيطان با ريشه هارپاگوفتيم در آميخته ميشوند. محققان علوم پزشكي دريافته اند كه ريشه پنجه شيطان مي تواند التهاب و درد را كاهش دهد. مردم منطقه خويزان صحراي كالاهاري در طول ساليان دراز از ريشه اين گياه براي اهداف درماني از قبيل معالجه و درمان درد و مشكلات دوران بارداري و همچنين در تهيه پمادهاي موضعي براي درمان مشكلات پوستي استفاده كرده اند. امروزه، اين گياه به عنوان داروي هاضمه و اشتهاآور نيز مصرف ميشود. اين گياه داراي خاصيت كاهش دردهاي خفيف نيز است.

معرفي گياه

پنجه شيطان فاقد بوي مشمئز كننده اما حاوي موادي است كه مزة آنرا تلخ كرده است. اين يك گياه پربرگ بادوام با ريشه ها و جوانه هاي شاخ دار است. اين گياه داراي ريشه ها يا پوششهاي ثانوي نيز است كه از ريشه هاي اصلي يا جانبي آن رشد مي كنند.

تركيبات گياه

فرآورده هاي دارويي گياه پنجه شيطان از برشها يا دكمه هاي خشك سائيده شده، تهيه مي شوند. از ريشة خشك اين گياه كه قابل دسترسي نيز است مي توانيد انواع چاي (دم كرده ها) را تهيه كنيد. دكمه هاي آن حاوي تركيبات فعالي به نام "مونوترپنيس" است، كه در اين ميان ماده "هارپاگوسيد" فعالترين ماده است.

اشكال موجود

پنجه شيطان به شكل دكمه هاي ريشه اي به زمين چسبيده يا به صورت كلي قابل دسترسي است. مي توانيد انواع چاي اين گياه (دم كرده) را از ريشة خشك آن تهيه كنيد

نحوه مصرف

پزشكان معالج از ريشة اين گياه براي درمان كم اشتهايي، روماتيسم، آتريت، تب، درد ماهيچه اي، التهاب تاندون ها، مشكلات معده اي- روده اي، بيماريهاي كبدي و صفرا استفاده مي كنند. اين گياه نيز درمان مؤثري براي ناراحتيهاي ماهيچه اي عضلات ميباشد، به عنوان مسكن، آرامبخش و ادرارآور نيز كاربرد دارد. تحقيقات به عمل آمده روي حيوانات نشان داده است كه گياه پنجه شيطان التهاب ناشي از آرتريت را كاهش مي دهد. با اين وجود، ساير تحقيقات هيچگونه خواص ضدالتهابي از اين گياه نشان نداده است. به نظر مي رسد كه اين گياه اثرات متفاوتي در مقايسه با اغلب داروهاي ضد التهابي غيراستروئيدي (NSAIDs) از خود بر جاي مي گذارد. عنصر فعال اين گياه به نام هارپاگوسيد (يا تركيب مرتبط به نام هارپاگيد) در داخل بدن به ماده ديگري تبديل ميشود. ماده جديد، به نام هارپاگونين، نيز مي تواند تركيب فعالي باشد كه سبب كاهش التهاب ناشي از آرتريت شود. مي توانيد از ريشه خشك گياه پنجه شيطان، يا از تنور آن (محلولي كه از گياه، الكل يا گياه، الكل و آب تهيه ميشود) استفاده كنيد. اگر از آن براي درمان جدي بيماريهايي نظير روماتيسم استفاده مي كنيد، هميشه به ياد داشته باشيد با پزشك خود مشورت كنيد.

ميزان مصرف

ميزان مصرفي توصيه شده براي موارد عمومي اين گياه عبارت است از:

* دكمه خشكيده: روزانه سه بار به ميزان 0/1 تا 0/25 گرم از اين داروي گياهي را كه به شكل كپسول يا جوشانده موجود است (مايع تهيه شده در اثر جوشاندن گياه مورد نظر درآب)، مصرف كنيد.

* عصارة مايع آ“ (1:1 تا 25 درصد الكل): روزانه سه بار به ميزان 0/1 تا 0/25 ميلي گرم.

* تنتور (1:5 تا 25 درصد الكل): روزانه سه بار به ميزان 0/5 تا 1/0 ميلي گرم.

نكات احتياطي

پنجه شيطان گياهي غيرسمي و بي خطر است، كه اساساً هيچگونه عوارض جانبي در صورت رعايت ميزان مصرفي توصيه شده ندارد. با اين وجود، هيچكس به يقين نمي داند كه آيا پنجه شيطان در صورت مصرف دراز مدت سمي خواهد بود يا نه. اگر زخم معده و دوازدهه يا سنگهاي صفراوي داريد، نبايد از اين گياه استفاده كنيد، مگر اينكه پزشك دستور دهد. پنجه شيطان ماهيت قلبي دارد بدين معنا كه اثرات پزشكي جدي روي قلب برجاي مي گذارد و از اينرو نبايد از آن استفاده كنيد، جز اينكه پزشك معالج دستور داده باشد. به نظر برخي، اين گياه مي تواند سبب سقط جنين شود اما اسناد و مدارك علمي مؤيد اين ادعا وجود ندارد. اگر باردار هستيد، بايد موضوع را قبل از مصرف دارو يا هر نوع تقويت كننده گياهي به اطلاع پزشك خود برسانيد.

تداخل هاي احتمالي

شناخته شده نيست