شب رنگي افشان كم خوابي، نگراني ناشي از فشار روحي و ناآرامي عصبي را درمان مي كند. اين گياه همچنين گرفتگيهاي معده و قاعدگي و برخي از انواع سردردها را درمان مي كند. با وجود اين، فايده و كاربرد اساسي آن كمك به خواب افراد است. پزشكان، محققان و كارشناسان گياهان دارويي مصرف شب رنگي افشان را براي درمان اختلالات خواب تجويز مي كنند چون اين گياه هم بي خطر و هم ملايم است. برخلاف داروهاي خواب آور كه احتمالاًًًً قبلاً آنها را مصرف كرده ايد، اين گياه وقتي كه از خواب بيدار ميشويد ديگر در شما حساس خستگي ببار نخواهد آورد و عوارض جانبي آن، اگر هم باشد، خيلي معدود است.

معرفي گياه

فرآورده هاي اين گياه از ريشه گياهي بلند و حلقوي آن تهيه مي شوند. اين گياه، جهت تزيين باغها كشت داده ميشود اما نوع خودروي آن نيز در چمنزارهاي مرطوب نيز مي رويد. سر چتر مانند اين گياه رو به بالا رشد مي كند و مي ايستد و داراي ساقه هاي توخالي است. برگهاي سبز تند اين گياه سيخ مي ايستند و زير لايه آنها كركهايي وجود دارند. گلهاي ريز، سفيد خوشبو و ارغواني روشن يا صورتي آن در ماه ژوئن شكوفه باز مي كنند. ريشه آن قهوه اي خاكستري روشن است و بوي جورابهاي كثيف را مي دهد.

تركيبات گياه

توليد فرآورده هاي دارويي شب رنگي افشان با فشار دادن ريشه تازه يا ريشه پودري خشك شده به طريق انجماد (انجماد زير 400 درجه سانتي گراد) آغاز ميشود. آب ريشه فشار داده شده اين گياه كه به بازهاي الكل يا گليسيرين (ماعي شيرين و غير الكلي) اضافه ميشود، به عصاره ها يا تنتورهاي مايع تبديل ميشود و ريشه پودر شده آن به انواع كپسول و قرص تبديل ميشود. هر چند ما از وجود كليه عناصر شيميايي عامل واكنش و اثر اين گياه خبر نداريم، اما اسيد والرنيك و بورنيل موجود در روغنهاي ضروري آن نقش مهمي بازي مي كنند.

اشكال موجود

عصاره هاي مايع و تنتورهاي شب رنگي افشان به صورت بازهاي الكلي يا غير الكلي (گليسريت) عرضه ميشوند. كپسولها يا قرصهاي پودري شب رنگي افشان نيز در بازار وجود دارند و امكان تهيه چاي آن نيز وجود دارد. فرآورده هاي اين گياه معمولاً به فرمولهاي حاوي ساير داروهاي گياهي آرامبخش مانند گل ساعتي (passiflora incarnia)، داژك (Humulus lupulus)، فرنجمشك (Melissa officinalis) و اخيراً كاوا (Piper melhysticum) اضافه مي شوند. اگر به تازگي تحت گياه درماني قرار مي گيريد، بهتر است اين گياه را بدون ساير گياهان دارويي مصرف كنيد. اگر پزشك معالج مصرف اين گياه را برايتان توصيه كرده باشد، با احتمال زياد علت آن اين است كه احساس مي كند شب رنگي افشان بهترين درمان بيماري خاص شماست

نحوه مصرف

وقتي گياه شب رنگي افشان مي خريد، درصدد يافتن آن نوع داروي گياهي افشان باشيد كه به صورت استاندارد حاوي 0/8 درصد اسيد والرين باشد. استاندارد كردن تنها راه تضمين هر ميزاني از كنترل كيفي فرآورده گياه دارويي است. براي كاهش ميزان عصبيت، نگراني يا سردرد يا درد دوره قاعدگي مي توانيد يكي از حالات زير را مد نظر قرار دهيد. دوز مصرفي سه بار در روز سبب خواهد شد تا بهتر بخوابيد. 2 تا 3 گرم ريشه خشك در چاي، روزانه چندين بار. 1/4 تا 1/2 قاشق غذاخوري (1 تا 3 ميلي ليتر) تنتور اين گياه روزانه چندين بار. 1/4 قاشق غذاخوري (1 تا 2 ميلي ليتر) عصاره مايع (1:1) 150 تا 300 ميلي گرم عصاره والرين خشك يا مايع كه به طور استاندارد حاوي 0/8 درصد اسيد والرين و 1 تا 1/5 درصد والتريت باشد. به منظور تسريع در خوابيدن، يكي از دوزهاي مصرفي را حداقل 30 تا 45 دقيقه قبل از وقت خواب دنبال كنيد. اگر بيخوابي شما طولاني بوده است، ممكن است احساس هر نوع نتيجه مثبت مستلزم دو هفته زمان باشد. وقتي شاهد هر نوع تغييري شديد، مصرف اين گياه را به مدت دو تا چهار هفته بيشتر ادامه دهيد. مجموعاً چهار تا شش هفته مدت زمان معمول لازم توصيه شده از سوي كارشناسان گياه درماني براي معالجه با استفاده از فرآورده هاي شب رنگي افشان است. پس از شش هفته، يك وقفه دو هفته اي اعمال كنيد تا ببينيد چگونه بدون مصرف آن به خواب مي رويد. اگر باز هم همچنان با اختلال در خواب مواجه هستيد، يك دوره درمان چهار تا شش هفته را دنبال كنيد يا اينكه در خصوص هر نوع گياه درماني كه مفيد به نظر مي رسد با پزشك معالج خود مشورت كنيد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي داروهاي گياهي آمريكا گياه شب رنگي افشان را از نظر سلامتي و بي خطر بودن درجه يك ارزيابي كرده است كه اين ارزيابي مؤيد اين است كه گياه مزبور با دامنه وسيع ميزان مصرفي اش ماده اي بي خطر است. اما حتي با اين وجود، همواره عاقلانه خواهد بود اگر ميزان مصرفي توصيه شده دقيقاً رعايت شود. اگر باردار هستيد، قبل از مصرف هر نوع دارو از جمله داروهاي گياهي با پزشك خود مشورت كنيد. بعضي از مردم نسبت به مصرف اين گياه واكنش ابهام آميزي از خود نشان مي دهند. اين بدان معناست كه آنها به عوض احساس آرامش يا خواب، بناگاه احساس عصبيت و نگراني در پي مصرف اين گياه مي كنند. اگر شما هم با چنين وضعيتي مواجه شودي، مصرف آن را متوقف كنيد و موضوع را به درمانگر خود اطلاع دهيد. البته بروز چنين واكني نادر است و خطرناك نيست.

تداخل هاي احتمالي

شب رنگي افشان نوعي گياه آرامبخش است و مي تواند اثرات ساير داروهاي ضد دلهره يا داروهاي مسكن را افزايش دهد. اين گياه همچنين مكمل است با اثر داروهاي ضد صرع تداخل پيدا كند به نحوي كه روي افراد مبتلا به صرع اثر نامطلوب بگذارد. اطمينان حاصل كنيد كه اين گياه را با هيچكدام از اين نوع مواد دارويي مصرف نمي كنيد. اگر مطمئن نيستيد كه داروي مورد مصرف شما امكان تداخل با شب رنگي افشان يا هر نوع گياه دارويي ديگر دارد يا نه، با درمانگر خود مشورت كنيد. هر چند به نظر نمي رسد اين گياه سبب افزايش ميزان الكل گردد، اما مصرف الكل همزمان با مصرف داروي تهيه شده از شب رنگي افشان مناسب نيست