هماور از ديرباز براي درمان زخمهاي سطحي و كاهش التهاب رگ به رگ شدنها و استخوانهاي شكسته مورد استفاده قرار مي گرفته است. "آلانتوين"، كه براي درمان زخمها خوب است ماده و تركيب فعال ريشه ها و برگهاي هماور است. گياه و برگ هماور حاوي اسيد "روزمارينيك" نيز است كه به كاهش التهاب و درمان آسيبهاي وارده به عروق خوني ريه ها كمك مي كند.
معرفي گياه
هماور يك گياه دارويي بادوام و كه بومي اروپا و مناطق گرم آسيا است. تركيبات گياه فرآورده هاي حاص از هماور از برگها يا ساير قسمتهاي بالاي گياه (نه ريشه آن) تهيه ميشوند. البته از ريشه آن نيز ميتوان فرآورده تهيه كرد، ليكن فرآورده هاي حاصل از آن به احتمال زياد سبب مسموميت مي شوند. هماور حاوي "آلانتويين"، "اسيد رزمارينيك" و "الكالويدهاي نوع پايروليزيدين" است. برخي تصور مي كنند كه هماور گياه مفيدي است، اما تحقيقات علمي نشان داده است كه اين گياه مي تواند خيلي سمي باشد. اگر فرآورده هاي هماور را مثل نوشيدنيها مصرف كنيد يا آنرا به طرق ديگر براي مصارف داخلي بدن مورد استفاده قرار دهيد، خود را با احتمال خطر مسموميت مواجه مي كنيد. بعضي افراد حتي در اثر خوردن يا نوشيدن فرآورده هاي حاصل از هماور براي اهداف درماني تلف شده اند. بسياري از گياهان تيره هماور حاوي مواد سمي به نام الكالويدهاي پايروليزيدين (PA) است، كه براي كبد سمي است. "اكي ميدين" سمي ترين الكالويد پايروليزيدين است كه در هماور يافت ميشود. هماور رايج (Symphytum officinale) معمولاً فاقد الكالويدهاي پايروليزيدين سمي است (مگر بعضي اوقات). برخي فرآورده هاي هماور از ساير گونه هاي آن نظير هماور تيغ دار (S.asperum) و هماور روسي (S.uplandicum) كه به ميزان خطرناكي داراي "اكي ميدين" بالايي هستند، تهيه مي شوند. ريشه تمامي گونه هاي گياه هماور ده برابر بيشتر از برگهاي آنها داراي مواد سمي است، لذا از مصرف ريشه اين گياه پرهيز كنيد، مگر اينكه پزشك معالج از نزديك بر روند مصرف آن نظارت كند.
اشكال موجود
انواع پمادها (حاوي 5 تا 20 درصد هماور)، انواع كرم، ضمادها و انواع مرهمهاي رقيق تهيه شده از اين گياه از حالت خشك يا تازه يا برگ تازه يا خشك يا ريشه گونه هاي هماور تهيه مي شوند. تنها فرآورده هايي از اين گياه را استعمال كنيد كه از برگهاي آن تهيه شده باشند (S.officinale)، فرآورده هاي عاري از الكالويدهاي پايروليزيدين نيز يافت مي شوند. از فرآورده هاي تهيه شده از ريشه اين گياه و همچنين فرآورده هاي حاصل از گونه تيغ دار (S.asperum) و گونه رومي آن (S.uplandicum) استفاده نكنيد
نحوه مصرف
تحقيقات علمي به عمل آمده در حيوانات نشان مي دهد كه هماور داراي خواص درماني و تسكين درد است. مي توانيد محصولات تهيه شده از خود گياه و برگ آنرا در درمان و تسكين درد ناشي از شكستگيها، رگ به رگ شدنها، جراحات و زخمهاي سطحي، كبودشدنها، عضلات و ليگامنتهاي كشيده شده و رگ به رگ شده، آسيبهاي غير نوك تيز و استخوانهاي شكسته شده استفاده كنيد.
ميزان مصرفي توصيه شده:
در مصرف فرآورده هاي اين گياه به صورت پمادها تهيه شده از خود آن، ريشه گياه و ساير فرآورده هاي موضعي بسيار دقت كنيد. تنها مقدار تجويز شده در دستورالعمل مصرف موجود روي بسته تجاري را مصرف كنيد و هرگز بيش از اين ميزان بكار نبريد. مصرف اين داروي گياهي براي اهداف درماني به مدت بيشتر از چهار تا شش هفته در هر سال ادامه دهيد.
نكات احتياطي
اگر دستورالعمل دوز مصرفي هماور را رعايت كنيد و فقط براي مصارف موضعي از آن استفاده كنيد. اين گياه اساساً گياه طبي بي خطر است. هرگز هيچ فرآورده حاصل از هماور را روي پوست ترك خورده نماليد. اگر از اين گياه دارويي براي اهداف و مصارف داخلي به صورت مايع نويدني يا به صورت ديگري براي مدت طولاني استفاده كنيد، در واقع خود را با خطر ابتلا به بيماريهاي كبدي (بيماري انسداد سياهرگ بد) مواجه مي سازيد. مواردي از مسموميت آتروپيني ناشي از مصرف اين دارو از طريق دهان نيز گزارش شده است. جمع كنندگان گياهان گاهي به طور ناخواسته مواد گياهي خم هاور و شابيزك (بلادونا) را مخلوط را مخلوط مي كنند، و مسمويت آتروپين منتسب به آن از مواد و تركيبات موجود در گياه شابيزك ناشي ميشود. همواره اطمينان يابيد كه از توليدات تجاري معتبر كه از كيفيت توليدي بالايي برخوردار هستند، استفاده مي كنيد. براي اين منظور نشان تجاري آنرا به دقت بخوانيد.
* از فرآورده هاي حاصل از ريشه هماور اصلاً استفاده نكنيد.
* ميزان مصرف فرآورده هاي حاصل از برگ و گياه هماور را به چهر تا شش هفته در سال محدود كنيد.
* در صورت باردار بودن يا شيردهي، از مصرف فرآورده هاي هماور پرهيز كنيد.
تداخل هاي احتمالي
به شرط رعايت دستورالعملهاي ميزان مصرفي و بهداشتي مصرف هماور، نبايد هيچگونه عوارض منفي در پي باشد.