بوميهاي آمريكا حداقل از دهه هاي اول 1600 راخ پات مصرف كرده اند. آنها از اين گياه براي درمان مارگزيدگي، بيماريهاي لثه و دهان، سرماخوردگيها، سرفه ها، مسموميتهاي خوني، گلودرد، درد معده و روده استفاده مي كرده اند. اين گياه همچنين از ديرباز براي درمان مخملك، سيفيليس، مالاريا، مسموميت خوني و ديفتري بكار مي رفته است. در طول دهه هاي 1800، گياه مزبور پر استفاده ترين گياه دارويي در ايالات متحده بود كه هم از سوي پزشكان سنتي و هم از سوي "پزشكان تجربي" (كه پزشكان گل چيني خوانده مي شدند) تجويز مي شد. اين گياه تا دهه 1940 در فهرست ملي داروهاي گياهي ايالات متحده قرار داشت و اصلي ترين احتمال حذف آن از فهرست مزبور، جايگزيني انواع آنتي بيوتيكها بوده است. تحقيقات به عمل آمده دردهه 1980 نشان داد، كه اين گياه هنوز هم داراي كاربردهاي درماني است. امروزه، برخي از افراد اذعان دارند كه اين گياه طول دورة تداوم و درمان سرماخوردگي يا آنفلونزا را كمتر مي كند. اين گياه همچنين براي درمان سرماخوردگي يا آنفلونزا و بيماريهاي برونشيتي و سينوزيت بكار مي رود و پمادهاي تهيه شده از آن مي توانند سرعت ترميم و بهبود زخمهايي را كه دير ترميم مي شوند افزايش دهند.

معرفي گياه

اين گياه داراي ساقه هاي بلند با گلهاي منفرد است كه شبيه "سوسن" سياه چشم است، جز اينكه گلهاي اين گياه صورتي يا ارغواني و مخروط موجود در وسط آنها معمولاً قهوه اي ارغواني است. مخروط مزبور (چشم سوسن سياه چشم) در واقع سر دانه اين گياه و در گلهاي راخ پات خيلي بزرگ است. مخروط گل اين گياه نيزه اي شكل است و به شانه اي سفت يا "جوجه تيغي عصباني" شباهت دارد. در واقع اين ويژگي است كه اين گياه عنوان خود را از آن گرفت، چرا كه واژه راخ پات معادل يوناني واژه "جوجه تيغي" است. از ميان 9 گونه اين گياه، 3 گونه كاربرد درماني دارد، كه از نظر ظاهرشان از حالت شدت و غلظت رنگ گلبرگها گرفته تا سفتي يا افتادگي گلبرگهاي اطراف سر تخم با هم متفاوتند.

تركيبات گياه

عناصر شيميايي گياهي بسياري در اثرات درماني راخ پات نقش دارند كه عمدتاً عبارتند از عناصري نظير: پليساكاريدها، فلاونوييدها، مشتقات اسيد كافئيك، ورغنهاي اصلي، پلي استيلين ها، الكلاميدها و الكالويدها. گفته ميشود كه پلي ساكاريدها سبب تحريك سلولهاي ضد عفونت بدن ميشوند.

اشكال موجود

انواع عصاره، تنتور، قرص، كپسول، پماد و عصاره هاي قوي تازه تهيه شده از اين گياه موجود است.

نحوه مصرف

اثرات ايمني بخش راخ پات التهاب را كاهش مي دهد و به بدن كمك مي كند تا با باكتريها و ويروسها به مبارزه برخيزد. آزمايشهاي به عمل آمده نشان ميدهد كه اي گياه سلولهاي سيستم ايمني بدن را به تحرك و واكنش وا مي دارد. وقتي اين سلولها فعال شوند، گلبولهاي قرمز خون با آمادگي بيشتر خود را به اطراف عوامل بيماري مي رسانند و ويروسها و باكتريها را از بدن ما خارج و از تكثير آنها ممانعت مي كنند يا حداقل فعاليت آنها را متوقف مي سازند. هر چند بسياري از افراد راخ پات را روزانه در طول فصل زمستان براي پيشگير از انواع سرماخوردگيها و آنفلونزا مصرف مي كنند، اما تحقيقات به طور ثابت نشان نداده است كه اين نوع كاربرد مؤثر باشد. از طرف ديگر، اين گياه مي تواند طول مدت درمان و تداوم سرماخوردگي و آنفلونزا را كاهش دهد. اگر از ورم مفصل روماتيسمي رنج مي بريد و مصرف داروهاي ضد التهابي استروئيدي برايتان خوب نيست، اين گياه آرامش نسبي بدون عوارض جانبي ببار مي آورد. براي تحريك سيستم كلي ايمني بدن در طول دورة‌سرماخوردگيها، آنفلونزا، عفونت قسمت فوقاني تنفسي يا عفونت مثانه، مي توانيد يكي از اشكال درماني اين گياه را انتخاب و روزانه سه بار مصرف كنيد:

* چاي تهيه شده از يك تا دو گرم ريشه خشك.

* دو تا سه ميليليتر از عصاره استاندارد 22 درصد اتانولي حاوي 2/4 درصد بتا 2-1 فروكتوفرانوزيد.

* عصاره مايع (1:1):‌0/5 تا 1 ميلي ليتر.

* تنتور (1:5): 1 تا 3 ميلي ليتر.

* عصاره تثبيت شده تازه: 0/75 ميلي ليتر.

براي درمان ورم مفصل، روزانه 15 قطره از عصاره استاندارد توليدي كارخانه معتبر براي درمان جراحات دير خوب شونده از انواع پماد يا كرم اين گياه بسته به موضع زخم استفاده كنيد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي گياهان دارويي آمريكا، گياه راخ پات را از نظر رتبه بي خطر بودن، درجه 1 طبقه بندي كرده است، و از اينرو اين گياه تا زماني كه از سوي پزشك معالج شما تجويز ميشود يا همانطوري كه در عنوان و برچسب توليدي آن قيد شده گياهي بي خطر است. مصرف مداوم آن در آلمان محدود به هشت هفته درمان است. مصرف طولاني آن را با پزشك معالج خود در ميان بگذاريد. راخ پات عضوي از "تيره كاسني ها" است و در نتيجه بندرت مي تواند سبب واكنش آلرژيك گردد. اين گياه دارويي را از طريق دهان مصرف كنيد، ممكن است با نوعي احساس كرخ شدن و سوزش روبرو شويد. ليكن اين حالت پديده اي طبيعي است و به زودي از بين مي رود. پاره اي موارد بثورات و خارش پوست بدن ناشي از مصرف فرآورده هاي اين گياه دارويي گزارش شده است اما اين موارد نادر است. اگر مبتلا به سل، سرطان خون، ديابت، بيماريهاي روماتيسمي، اسكلروز متعدد (MS)، ايدز هستيد يا از بيماري خود ايمني رنج مي بريد، از مصرف فرآورده هاي اين گياه پرهيز كنيد. اگر باردار هستيد قبل از مصرف راخ پات با پزشك معالج خود مشورت كنيد.

تداخل هاي احتمالي

اگر تحت درمان داروهاي سركوب كننده ايمني (ايمنوساپرسيو) هستيد از مصرف راخ پات اجتناب ورزيد