ضايعهاي معمولاً بر روي صورت به علت انسداد و التهاب غدد پوستي ميباشد.
سن
در نوجواني شايعتر است.
جنس
در مردان شايعتر است.
ژنتيك
گاهي به صورت خانوادگي ديده ميشود.
نحوه زندگي
عوامل خطر به نوع بيماري بستگي دارند. انواع متنوعي از آكنه وجود دارند. شايعترين شكل آن آكنه ولگاريس است كه يك ضايعه شناخته شده در بسياري از نوجوانان ميباشد. آكنه ولگاريس در مردان شايعتر بوده و شديدتر بروز ميكند. اين وضعيت با تغييرات هورموني زمان بلوغ شعلهور شده، ممكن است در سن 10 سالگي ظاهر شود. اين ضايع معمولاً پس از دوران نوجواني فروكش نموده، اما ممكن است تا بعد از 30 سالگي هم پايدار بماند. آكنه ميتواند ناراحتيهاي رواني بزرگي را به وجود آورد و نوجوانان ممكن است درباره ظاهر خود احساس بدي داشته باشند. اشكال كميابتر آكنه، عبارتند از: آكنه شغلي كه در نتيجه تماس با انواع خاصي از روغنهاي صنعتي به وجود ميآيد و آكنه ناشي از دارو، كه در نتيجه بعضي داروها مثل كورتيكواستروئيدها ايجاد ميشوند.
علل
آكنه ولگاريس در نتيجه توليد بيش از حد سبوم، يك ماده روغني مترشحه از غدد سباسه پوست، به وجود ميآيد. به طور معمول، سبوم به فوليكولهاي مو تخليه شده و از طريق منفذ فوليكول بر روي سطح پوست، به خارج جريان مييابد و باعث ميشود پوست لغزنده و قابل انعطاف گردد. با اين وجود، زمانيكه غدد، سبوم بيش از حدي توليد كنند، فوليكولها مسدود ميشوند. اگر سبوم در مدخل فوليكول انباشته شود، سخت و تيره شده، تودهاي را تشكيل ميدهد كه سرسياه ناميده ميشود. در بعضي موارد، فوليكولها توسط كراتين، پروتئيني فيبري و سخت كه توسط سلولهاي پوست توليد ميگردد، بسته ميشوند. زمانيكه اين حالت رخ دهد، سبوم به دام افتاده به صورت يك توده سفيد سخت مي شود كه تحت عنوان سرسفيد، در زير سطح پوست قرار دارد. در هر دو نوع انسداد، باكتريها در داخل سبوم تكثير يافته و منجر به التهاب بافتهاي اطراف ميشوند. به نظر ميرسد آكنهاي كه در بلوغ شروع ميشود، در نتيجه افزايش حساسيت به آندروژن (هورمون جنسي مردانه) بوده، كه هم در پسران و هم دختران وجود داشته و در طي بلوغ زياد ميشود. آندروژن باعث ميگردد غدد سباسه توليد سبوم را افزايش دهند. ممكن است يك عامل ژنتيكي وجود داشته باشد، زيرا آكنه ميتواند به صورت خانوادگي ديده شود. همچنين استفاده از استروئيدهاي آنابوليك جهت تقويت عضلات در جريان ورزش ممكن است سطح آندروژن خون را زياد كنند. ساير علل آكنه ولگاريس عبارتند از: اختلالات هورموني مثل سندرم كوشينگ، كه به علت توليد بيش از حد هورمونهاي كورتيكواستروئيد است. آكنه ممكن است در زمان استرس بدتر شود. در دختران احتمال دارد حملات آكنه در نتيجه نوسانات هورموني كه در جريان دورههاي قاعدگي رخ ميدهند به وجود آيد. همچنين اين وضعيت ممكن است در نتيجه مصرف مواد آرايشي با پايه روغني، بدتر شود. بهداشت بد باعث آكنه نميشود، هر چند تجمع چربي و سلولهاي مرده بر روي پوست ممكن است خطر انسداد فوليكولها و تكثير باكتريها را افزايش دهد. هيچ دليلي وجود ندارد كه غذاهاي چرب، شيرينيجات يا شكلات باعث ايجاد يا تشيد آكنه شوند. آكنه شغلي معمولاً در نتيجه تماس طولاني مدت پوست با لباسهاي روغني ايجاد ميگردد. علل آكنه دارويي مشخص نيست.
علايم
آكنه ولگاريس در قسمتهاي از پوست كه تراكم بالايي از غدد سباسه دارند، بوجود ميآيد. درزمان بلوغ، مو، صورت و قسمت فوقاني تنه، به طور طبيعي به دليل افزايش توليد سبوم، چرب ميشود. با اين وجود، در افراد مبتلا به آكنه،اين ميزان چربي، بيش از حد است. آكنه تماي دارد بر روي صورت ظاهر شود، اما ساير نواحي مثل قسمت فوقاني پشت، قسمت مركزي قفسه سينه، شانهها و گردن هم، به طور شايع مبتلا ميگردند. اين اختلال معمولاً در زمستان شديدتر بوده و تمايل دارد در تابستان در نتيجه تماس بيشتر با نور خورشيد، بهبود يابد. ضايعاتي كه به علت آكنه شغلي هستند ممكن است بر روي قسمتهايي از بدن، مثل رانها كه در تماس نزديك با لباسهاي روغني ميباشند، ظاهر شوند. همه اشكال آكنه ممكن است بعضي يا تمام انواع ضايعات زير را ايجاد كنند: - سرسياههاي كوچك - سرسفيدهاي كوچك - جوشهاي قرمز، كه اغلب همراه با قلههاي زرد پر از چرك است. - تودههاي قرمز، سفت، بزرگ و دردناك - تودههاي حساس زيرپوستي بدون سرهاي واضح (كيستها) همه انواع ضايعات فوق ممكن است در هر زماني ايجاد شوند، اما شدت آكنه به طور قابل توجهي از فردي به فرد ديگر فرق ميكند. احتمال دارد ضايعات عمقي، پس از بهبودي، زخم به جاي گذارند.
درمان
روشهاي كمك به خود ممكن است به پاك شدن آكنه خفيف و پيشگيري از عود كمك نمايند. همچنين احتمال دارد پزشكتان يك داروي موضعي مثل بنزوئيل پراكسايد يا كرم رتينوئيد جهت نرم كردن كراتيني كه فوليكولهاي مو را مسدود كرده، توصيه كند. همچنين ممكن است پزشك آنتي بيوتيكهاي موضعي را تجويز نمايد. آكنه متوسط اغلب به طور موفقيتآميزي توسط يك آنتي بيوتيك خوراكي با دوز كم مثل تتراسايكلين يا اريترومايسين، درمان ميشود. اگر اين درمانها شكست بخورند، احتمال دارد به يك متخصص پوست ارجاع داده شويد. متخصص پوست ممكن است ايزوتره تينوئين (Isotretinoin) كه يك رتينوئيد خوراكي بوده، باعث نرم شدن كراتين و كاهش ترشح سبوم ميشود را تجويز نمايد. با اين وجود، مصرف ايزوتره تينوئين در طي حاملگي منجر به ناهنجاريهاي جنيني ميگردد. به همين دليل زناني كه از نظر جنسي فعالند، فقط در صورتي بايد از اين دارو استفاده كنند كه از يك روش جلوگيري از بارداري قابل اعتماد استفاده مينمايند. به بعضي از خانمها ممكن است قرصهاي جلوگيري از حاملگي تركيبي تجويز شود، كه احتمال دارد اين قرصها با عملكرد ضدآندروژني خود باعث تخفيف آكنه شوند. هيچ درمان فوري براي آكنه وجود ندارد، با اين وجود، احتمال دارد كه با آغاز هر چه سريعتر درمان در مراحل ابتدايي از پيدايش اسكار، جلوگيري كرد. كيستهاي منفرد آكنه ممكن است با تزريقات كورتيكواستروئيد درمان شوند. در صورتيكه آكنه زخمهاي قابل توجهي برجاي گذاشته، ممكن است نياز به مشاوره با يك جراح پلاستيك و مشاوره در مورد روشهايي همچون، برداشت پوست داشته باشيد. در اين روش، لايه فوقاني پوست تحت بيهوشي عمومي، برداشته ميشود. سپس نواحي عاري از پوست بهبود يافته و ميتوانند لايه مسطتري از پوست ايجاد كند.
كنترل آكنه
روشهاي ساده كمك به خود كه در زير آورده شده، ممكن است به پاك شدن آكنه و جلوگيري از حملات بعدي آن كمك نمايد: - پوستتان را دوبار در روز با آب ولرم، نه گرم، و يك پاك كننده ملايم بشوييد. پوست را با شدت نماليد. - جوشها را فشار ندهيد. زيرا اين كار ممكن است وضعيت را بدتر كرده، باعث شود اثر زخم باقي بماند. - روزانه از كرم بنزوئيل پراكسايد بر نواحي مبتلا استفاده كنيد. - اگر مبتلا به آكنه شغلي هستيد، لباسهاي كار خود را تميز نگه داريد تا از تماس طولاني مدت با روغن جلوگيري شود.